‘Türkiye Toplumunun Enerji Tercihleri Araştırması’nın sonuçlarına göre enerjide en önemli sorunların başında ‘Pahalılık’ geliyor
‘Türkiye Toplumunun Enerji Tercihleri Araştırması’nın sonuçlarına göre enerjide en önemli sorunların başında ‘Pahalılık’ geliyor. Ankete katılanların yüzde 42’si ‘Türkiye enerji sisteminin en önemli sorunu nedir?’ sorusuna ‘Pahalılık’ cevabını verdi. İkinci sırada ise yüzde 39’luk oranla ‘İthal enerjide dışa bağımlılık’ seç eneği göze çarptı.
Kadir Has Üni versitesi Enerji ve Sürdürülebilir Kalkınma Uygulama ve Araştırma Merkezi (CESD) tarafından bu yıl ikincisi gerçekleştiril en, ‘Türkiye Toplumunun Enerji Tercihleri Araştırması’nın sonuçları açıklandı. Sonuçlar, Kadir Has Üni versitesi Rektörü Prof. Dr. Sondan D. Feyiz, CESD Müdürü Prof. Dr. Volkan Ş. Ediger ile proje çalışanları Prof. Dr. Çiğdem K entm en Çin, Prof. Dr. Meltem Ucal, Doç. Dr. Gökhan Kirkil ve Yrd. Doç. Dr. Emre Çelebi’nin katıldığı bir basın toplantısıyla paylaşıldı. Türkiye nüfusunun g enel temsiliyetine sahip 16 k ent merkezinde ikamet ed en, 18 yaş ve üzeri bin 235 kişi ile yüz yüze görüşülerek hazırlanan araştırmada önemli sonuçlar elde edildi.
Türkiye enerji sisteminin en önemli sorunu ‘Pahalılık’
‘Türkiye enerji sisteminin en önemli sorunu nedir?’ sorusuna 2016’da ankete katılanların yüzde 38,6’sı ‘ithal enerjiye bağımlılık’ yanıtını verirk en 2017’de bu oran yüzde 21,8’lik bir kayıpla yüzde 16,8 olarak gerçekleşti. Geç en yıl yüzde 30,8 oranla ikinci sırada yer alan ‘ pahalılık’ ise yüzde 11’lik artışla yüzde 41,8’e yükselerek birinci sıraya yerleşti. Öte yandan, geç en yıl sadece yüzde 2,8 oranıyla alt sıralarda bulunan çevre sorunları bu yıl yüzde 13,6 oranında artarak yüzde 16,4 oranıyla üçüncü sıraya yerleşti.
Sorun sıralamasında pahalılığın ilk sıraya yükselmesine rağm en, fiyatları makul bulanların oranı arttı. Geç en yıl, katılımcıların elektrik fiyatlarını nasıl bulduğu sorgulandığında yüzde 85,8 ‘yüksek ve çok yüksek’ cevapları verilirk en, yüzde 12,6 elektrik fiyatlarını normal bulduğunu belirtiyordu. Bu yıl yüksek bulanların oranı yüzde 79,8, normal bulanların oranı ise yüzde 19 oldu. Aynı şekilde doğalgaz fiyatları hakkında yöneltil en soruya veril en cevaplar geç en yıl yüzde 64,6 ‘yüksek ve çok yüksek’, yüzde 13,7 ‘normal’ şeklinde ik en, bu yıl bu oranlar sırasıyla yüzde 56,5 ve yüzde 19,4 olarak gerçekleşti. Enerjinin ucuz olmasının çok önemli olduğunu düşün enler de yüzde 41,6’dan yüzde 39’a geriledi.
Türkiye’nin en önemli sorunlarında ‘Ekonomi’ ön plana çıktı
Türkiye’nin en önemli sorunlarında ise ekonomi yüzde 41’lik oranıyla ön plana çıkark en, eğitim yüzde 34 ile ikinci sıra yer aldı. Sıralama ‘Göçm enler’ üçüncü sırada demokrasi de dördüncü sırada bulundu. Geç en yılki ankette Türkiye’nin en önemli üç sorunu olarak, eğitim (yüzde 27), iç güv enlik (yüzde 21,9) ve ekonomi (yüzde 15,7) görülürk en, bu yılki sıralama ekonomi (yüzde 21,9), eğitim (yüzde 19) ve demokrasi (yüzde 11,9) olarak değişti.
Seçm en partilerin enerji politikalarına dikkat ediyor mu?
Öte yandan, ‘Oy verirk en partinizin enerji politikalarını dikkate alır mısınız?’ sorusuna yüzde 44 ile ‘Dikkate almam’, yüzde 36 ‘Biraz dikkate alırım’, yüzde 17 ise ‘Çok dikkate alırım’ cevabı alındı. Geç en yıla göre ‘Dikkate almam’ diy enlerin oranı yüzde 11,2’lik kayba uğrark en, ‘Biraz dikkate alırım’ diy enlerin oranı yüzde 12,9; ‘Çok dikkate alırım’ diy enlerinki ise yüzde 1,4 arttı.
Çevre duyarlılığı da arttı
‘Küresel iklim değişikliğine inanıyor musunuz?’ sorusuna e vet cevabı ver enlerin oranı geç en yıla göre yüzde 10 artarak yüzde 77,5’t en yüzde 87,5’ye çıktı. Türkiye’de enerjid en kaynaklanan en önemli çevre sorunu hala hava kirliliği olarak görülürk en, bitki örtüsünün bozulması seç eneği yüzde 12,9 gibi ciddi oranda artarak ikinci sıraya yerleşti. 2016’da yüzde 19,8 ile ikinci sırada bulunan insan sağlığı ile üçüncü sırada bulunan iklim değişikliği ise oranları azalarak bir sıra geriledi. ‘Hangisinin küresel ısınmaya en fazla etkisi vardır?’ sorusuna veril en yanıtlardaki sıralama 2016’da şehirleşme, enerji ve sanayi şeklinde ik en, 2017’de sanayi (yüzde 43,5), şehirleşme (yüzde 24,9) ve enerji (yüzde 10) oldu.
Y enil enebilir enerjiye destek devam ediyor
Y enil enebilir enerjiye destek 2017’de de devam etti. Geç en yıl ‘Dünyada geleceğin enerji kaynağının ne olacağını düşünüyorsunuz?’ sorusuna veril en ilk üç yanıt yüzde 39,9 oranında güneş, yüzde 22,2 oranında doğalgaz ve yüzde 6,9 oranında nükleer olarak belirl enmişti. Bu s ene ise ilk üç yanıt yüzde 33,8 ile güneş, yüzde 14,2 ile bor ve yüzde 12,6’lık oran ile doğalgaz olarak gerçekleşti.
“Yaşadığınız il sınırları içinde .... santrali kurulmasını ne derece desteklersiniz?” sorusuna veril en yanıtlarda güneş seç eneği yüzde 4,5, jeotermal yüzde 3,2, rüzgar yüzde 2,5 oranında artark en; nükleer yüzde 6,9, doğalgaz yüzde 6,6, kömür yüzde 4,9, biyo enerji yüzde 4,3, hidroelektrik yüzde 3,6 azaldı. Güneş ve rüzgar enerji santralleri bu yıl daha fazla destekl en en teknolojiler olurk en, nükleer ve kömür santralleri ise en az destekl en enler oldu.
Aynı sorunun nükleer santral ile ilgili olanına veril en olumsuz yanıtlar geç en yıl yüzde 49,6 ik en bu yıl yüzde 56,8 oldu. Nükleer santrallerin çevre ve toplum sağlığı için tehdit ve riskler içerip içermediğine ilişkin soruya veril en yanıtlar ise geç en yıl yüzde 65,4 ik en bu yıl yüzde 53,3 olarak gerçekleşti.
Öte yandan, ‘Maliyetleri aynı ve kolaylıkla erişilebilir olsalardı, hangisini evdeki enerji ihtiyaçlarınızı karşılamak için kullanmayı tercih ederdiniz?’ sorusuna veril en yanıtlarda ise, doğalgaz yüzde 62,5’t en yüzde 48,5’e düşerk en; güneş yüzde 21’d en yüzde 29,9’a, rüzgâr da yüzde 6,2’d en yüzde 9,9’a yükseldi.
En fazla tüketil en enerji türlerinde değişiklik
Araştırma kapsamında evlerde tüketil en enerji türleri ve bunlara ayrılan bütçeler de sorgulandı. 2016’da ankete katılanların yüzde 50,1’si parasal olarak en çok elektrik, yüzde 38,7’u ise en çok doğalgaz kullandığını belirtmişti. Bu yıl bu enerji türleri yer değiştirerek, doğalgaz yüzde 8,2 oranında arttı, elektrik yüzde 11,3’lük düşüşe uğradı. Kömür ise yüzde 1,8’lik bir artış gösterdi.
Geç en yıl evde en fazla tüketil en enerji türüne katılımcıların yüzde 30,3’ü aylık 100-150 TL arası, yüzde 20,3’ü aylık 50-100 TL arası harcama yaptığını söylerk en, yüzde 28,6 ise her ay 200 TL’nin üzerinde fatura ödediğini kaydetmişti. Bu yıl, 151-200 TL arasındakilerde yüzde 7,2, 200 TL ve üzerindekilerde ise yüzde 8,8 oranında artışlar gözl endi. Bu durum tüketicilerin bu yıl doğalgaza ödedikleri miktarlarda artış olduğunu ortaya koydu.
Enerjiye en çok ısınma ihtiyacı için para harcanıyor
Halk enerjiye en çok ısınma ihtiyacı için para harcıyor. Geç en yıl enerji tüketiminde ısınma yüzde 65 ile ilk sırada yer alırk en, yüzde 22 ile aydınlatma ikinci sırada yer alıyordu. Bu yıl bu enerji türleri yaklaşık değerlerle yerlerini korudular.
2016 yılında ankete katılanların yüzde 53,7’si doğalgaz, yüzde 24,9’u kömür, yüzde 12,4’ü ise odun ile ısınma ihtiyacını karşılıyordu. Bu yıl ise doğalgaz yüzde 52,2, kömür yüzde 21,1 kömür, odun yüzde 15,1 olarak gerçekleşti. Diğer yandan, evlerde kullanılan sıcak su yine en çok doğalgaz ile sağlanıyor. Geç en s ene sıcak su sağlamada doğalgaz yüzde 51,8 ile birinci, elektrik yüzde 26 ile ikinci sırada yer alıyor, yüzde 11,5’lik bir kesim ise sıcak suyunu güneş enerjisind en elde ediyordu. Bu yılki oranlar doğalgazda yüzde 51,1, elektrikte yüzde 27,2, güneşte ise yüzde 10,7 olarak gerçekleşti.
Arabalarda en çok tercih edil en yakıt; dizel
Geç en yıl arabalarda en çok tercih edil en yakıt sırasıyla; yüzde 41,1 oranında dizel, yüzde 29,9 oranında otogaz ve yüzde 28,8 oranında b enzindi ve arabası olan katılımcıların yüzde 24,9’u her ay 100 ila 200 TL arasında yakıt masrafı yapıyordu. Bu yıl ise dizel yüzde 40,8, otogaz yüzde 32,8, b enzin yüzde 22,2 olarak gerçekleşti ve elektrik (yüzde 1) ile hibrid arabalar da (yüzde 0,4) sıralamaya girdi. Harcamalar ise, 100-200 TL arasında yüzde 25,4 oldu. 400 TL ve üstü harcamalar ise geç en yıl yüzde 14,9 ik en bu yıl yüzde 21,4 oldu. Bu yıl ankete y eni ekl en en soruya veril en yanıtlardan ise, ailelerin ortalama toplu taşıma giderinin en fazla 51-100 TL (yüzde 18,5), 101-150 TL (yüzde 16,6) ve 50 TL altı (yüzde 15,4) olduğu anlaşıldı.
Evlerin yüzde 66’sında ısı yalıtımı yok
Araştırma kapsamında ortaya çıkan önemli verilerd en biri de ısı yalıtımıyla ilgili. Ankete katılım sağlayanların geç en yıl yüzde 65,2’si bu yıl ise yüzde 66,4’ü evlerinde ısı yalıtımı olmadığını belirtti. Soruları cevaplayanlardan yüzde 34,2’lik bir kesimin geç en yıl evlerinde ısı yalıtımı bulunurk en, bu yıl bu oran yüzde 32,1 oldu. Anketin bu konuya ilişkin en önemli sonuçlarından biri, bu yıl da evlerde bulunan ısı yalıtımı oranının gelir ve eğitim düzeyiyle bağlantılı olmasıydı.
Enerji projeleri yeterince bilinmiyor, enerji ithalatında Azerbaycan destekl eniyor
Rusya’dan başlayıp Karad eniz üzerind en Türkiye’ye aktarılması planlanan doğalgaz boru hattı projesi ‘Türk Akımı’nın bilinirliğinin de sorgulandığı araştırma sonucunda, geç en yıl yüzde 92,2’lik bir kesimin proje hakkında hiç bilgisi olmadığı gözleml enirk en bu yıl bu oran yüzde 67,9’a düştü. Öte yandan ilk defa bu yıl ankete dahil edil en projelerd en TANAP için yüzde 76,3; Akkuyu Nükleer Santrali içinse yüzde 52,4 oranında olumsuz yanıtlar alındı.
Katılımcılara Türkiye’nin enerjiyi en fazla hangi ülked en almasını tercih ettikleri sorulduğunda geç en yıl yüzde 42 ile Azerbaycan birinci, yüzde 19,6 ile Rusya ikinci sırada yer alıyordu. Bu yıl, Azerbaycan yüzde 44,1 oranla ilk sırayı korurk en, Rusya yüzde 8,8’lik payla dördüncü sıraya düştü. ‘K endimiz üretelim’ diy enler (2016’da yüzde 2,8, 2017’de yüzde 16,2) ve ‘Ucuz olandan alınsın’ diy enler (2016’da yüzde 0,6, 2017’de yüzde 10,1) ikinci ve üçüncü sıraya yükseldi.
Türkiye Toplumunun Enerji Tercihleri Anketi
CESD farklı bilim alanlarındaki uzmanların yerel, bölgesel ve küresel çapta enerji konusunda disiplinlerarası eğitim ve araştırma faaliyetlerini yürütmek ve ortaya çıkacak bilgi ve değerl endirmeleri kamuoyuyla paylaşarak toplumun sürdürülebilir gelişimine katkıda bulunmak amacıyla 2015 yılında Kadir Has Üni versitesi bünyesinde kuruldu. Merkez geç en yıl 12-27 Kasım 2016 tarihleri arasında gerçekleştirdiği ‘Türkiye Toplumunun Enerji Tercihleri Anketi’ni, bu yıl 12-29 Aralık 2017 tarihleri arasında Türkiye nüfusunun g enel temsiliyetine sahip 16 k ent merkezinde ikamet ed en, 18 yaş ve üzeri bin 235 kişi ile yüz yüze görüşülerek tekrarladı. Enerji kamuoyu araştırması Türkiye’nin enerji tüketimi ve politikalarına ilişkin güncel verileri ortaya koyduğu gibi her yıl tekrarlanması ned eniyle zaman içinde görüşlerin nasıl şekill endiği hakkında da bilgi sağlıyor.
