İkale sözleşmesi ile işten ayrılan işçiler işsizlik maaşı alamaz. İşten çıkış kodu ve makul yarar ilkesi gibi kritik detaylara dikkat edilmesi gerekir.
ANLAŞMALI İŞTEN AYRILANLAR İŞSİZLİK MAAŞI ALAMAZ
İşten çıkarılma işlemi işçi ve işverenin karşılıklı anlaşması ile yani ikale sözleşmesi yoluyla gerçekleştirildiğinde, işçi işsizlik maaşı alamaz. Bu nedenle sözleşme imzalanmadan önce dikkatli olunmalı ve hak kaybı yaşanmaması için detaylar gözden geçirilmelidir.
İKALE SÖZLEŞMESİ NASIL GEÇERLİ OLUR?
İş Kanunu’nda ikale sözleşmesine dair açık bir hüküm bulunmamakla birlikte, uygulamada geçerli olması için bazı şartların yerine getirilmesi gerekir. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 11 Kasım 2019 tarihli kararına göre, söz konusu sözleşmenin geçerli olması için yazılı bir teklif (icap) yapılmalı ve bu teklifin karşı tarafça kabul edilmesiyle ikale oluşturulmalıdır.
makul yarar ŞARTI ÖNEMLİ
Yargıtay kararları, ikale sözleşmesinin geçerliliği için işçi ya da işveren açısından makul bir yarar bulunmasını zorunlu kılıyor. Eğer işveren teklif etmişse, işçiye kıdem ve ihbar tazminatına ek olarak iş güvencesi tazminatı veya ek ödeme yapılmalıdır. Eğer teklif işçiden geldiyse, işveren kıdem tazminatı ödemek zorunda değildir. Bu durumda işçinin haklarını sözleşmede açıkça belirtmesi gerekir.
İŞTEN ÇIKIŞ KODU DOĞRU GİRİLMELİ
İşsizlik ödeneği alınabilmesi için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen işten çıkış kodu kritik rol oynar. İkale ile ayrılan bir işçi için çıkış bildirimi “22 – Diğer nedenler” koduyla yapılmalıdır. Yanlışlıkla “04” kodunun kullanılması, yasal sorunlara yol açabilir ve ikale geçersiz sayılabilir.
YARGI KARARLARI NE DİYOR?
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi 22 Ocak 2025 tarihli kararında, ikalenin geçerli sayılması için, işverenin talebiyle yapılan ikalede işçiye sadece yasal hakların değil, ek menfaatlerin de sunulması gerektiğini vurguladı. Bu ek menfaatler arasında dört aylık ücret tutarında iş güvencesi tazminatı örnek gösterildi.
SONUÇ OLARAK NE YAPILMALI?
İşçiler ikale sözleşmesini imzalamadan önce ayrıntıları dikkatle incelemeli, kıdem tazminatı, iş güvencesi tazminatı ve diğer haklarının açık şekilde belirtilip belirtilmediğini kontrol etmelidir. Aksi takdirde hem işsizlik maaşı alamazlar hem de ileride yargı yoluna gittiklerinde haklılıkları tartışmalı hale gelebilir.
