Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, “Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi” ‘ne “COVID-19 Kapsamında 20. başlıktaki “Market ve Süpermarketlerde Alınması Gereken Önlemler” revize edilerek güncellendi.
Market ve süpermarketler sundukları hizmet ve müşteri kalabalığı nedeni ile COVID-19 yayılmasını önlemek için sosyal mesafeyi korumanın zor olabileceği alanlardır. Müşteri gereksinimleri mümkün olduğunca telefon ve internet üzerinden karşılanmalıdır. Bunun gerçekleştirilemediği durumlarda bir seferde
daha çok gereksinim karşılanarak alışveriş sıklığı azaltılmaya çalışılmalıdır. Market/ Süpermarketin girişine COVID-19 kapsamında alınması gereken önlemlerle ilgili afişler (el yıkama, maske kullanımı ve Market/Süpermarket içinde uyulması gereken kurallar) asılmalıdır.
20.1. İş Yerine Yönelik Önlemler
» İçeride kalabalık oluşmasını engellemek için, dış kapıya içeriye girilmesini engelleyecek basit bir uyarıcı/engelleyici koyulmalıdır. Bu, kapının her iki tarafından tutturularak asılabilecek basit bir kırmızı renkli kordon ya da şerit olabileceği gibi, kasa, plastik duba gibi bir blokaj materyali de olabilir.
» Market/Süpermarketlerdeki sorumlu kişi COVID-19 konusunda soru ve endişelere yanıt verecek bilgiye sahip olmalıdır.
» Çalışanların iş kıyafetleri günlük olarak değiştirilmelidir.
» Market/Süpermarket girişinde ve içeride müşteriler tarafından kullanılmak üzere el antiseptiği bulundurulmalıdır. El antiseptiğinin doluluk durumu belirli aralıklarla kontrol edilmeli ve boşalanı yenisi ile değiştirilmelidir.
» Çalışan ve müşteri dahil en az 4 metrekareye 1 kişi olacak şekilde içeriye müşteri alınmalıdır.
» Giriş ve çıkışlar kişilerin birbirleriyle temasını engelleyecek şekilde düzenlenmelidir.
» Market ve süpermarketlerin dışında sıra oluşması durumunda sosyal mesafenin korunması sağlanmalı, kalabalık oluşmasını engelleyecek önlemler alınmalıdır. Gerekirse sosyal mesafeyi sağlayacak şekilde zeminde işaretlemeler yapılmalıdır.
» İçeride sosyal mesafenin korunmasını sağlamak üzere kalabalık olmasını engelleyecek önlemler alınmalıdır. Reyonlarda bölgesel kalabalık oluşması durumunda müşteriler uyarılmalıdır.
» Ürünlerden uygun olanlar daha önceden farklı miktarlarda paketlenip satışa sunulmalıdır.
110 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI
» Paketli olmayan ürünlere müşterinin dokunmaması sağlanmalıdır. Müşteri ya da personel açık ürünleri seçerken (meyve/sebze vb.) tek kullanımlık eldiven kullanmalı, her kullanım sonrası eldivenler çıkarılmalı ve kapaklı çöp kutusu/çöp torbasına atılmalıdır.
» Müşterilerin ödemelerinde tercihen temassız olmak üzere nakit olmayan ödeme yapmaları teşvik edilmelidir.
» Market/Süpermarketlerdeki oyuncak ve oyun alanları kapatılmalıdır.
» Kasa önünde sıra beklerken durulması gereken yerler zeminde sosyal mesafeyi sağlayacak şekilde işaretlenmelidir.
» Kasalar arası mesafe, ödeme sıraları arasındaki sosyal mesafeyi koruyacak şekilde düzenlenmelidir.
» Market ve süpermarket giriş ve çıkışına pedallı ve kapaklı çöp kutusu konulmalı ve düzenli olarak boşaltılmalıdır.
20.2. Müşterilere Yönelik Önlemler
» Müşterilerin Market/Süpermarketin girişinde görünür bir yere asılmış olan ve içeride uyulması beklenen kuralları açıklayan bilgilendirmeyi okuması sağlanmalıdır. Bu bilgilendirme içerisinde ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı gibi belirtileri olan müşterilerin Market/Süpermarkete girmemeleri uyarısı yer almalıdır.
» Müşteriler, diğer müşteriler ve çalışanlar ile aralarındaki sosyal mesafeyi korumaları konusunda uyarılmalıdır.
» Müşteriler Market/Süpermarkete girişte maske takmalı ve içeride de takmaya devam etmelidir. Bu tip yerlerde ve genel olarak toplum içinde bez maske takılması yeterlidir. Bunu yaparken bez maske kullanımı kurallarına uyulmalıdır. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/afisler/Halk/COVID-19_TOPLUMDA_BEZ_MASKE_KULLANIMI_AFIS_50X70.pdf.
Maskenin ağız ve burnu kapatacak şekilde takıldığından emin olunmalıdır. Maskesi olmayanlar için girişte maske bulundurulmalıdır.
» Müşteri Market/Süpermarkete girdiğinde alkol bazlı el antiseptiği veya en az %70’lik alkol içeren kolonya kullanmalıdır.
» Müşteriler, Market/Süpermarket içinde mecbur kalmadıkça yüzeylere dokunmamalı, dokunmaları durumunda el antiseptiği kullanmalıdır.
COVID-19 | SALGIN YÖNETİMİ VE ÇALIŞMA REHBERİ 111
20.3. Personeli Korumaya Yönelik Önlemler
» Çalışan personelin COVID-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri hususunda bilgilenmesi sağlanmalıdır.
» Ateş, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı belirtileri olan çalışanlar tıbbi maske takılarak COVID-19 yönünden değerlendirilmek üzere sağlık kurumuna yönlendirilmelidir.
» COVID-19 tanısı alan ve tedavisi tamamlanan çalışanlar Sağlık Bakanlığı COVID-19 Rehberindeki kurallara göre yönetilmelidir. https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/
» Market/Süpermarketlerde çalışma düzeni gerekli en az personel bulunacak şekilde planlanmalıdır.
» Çalışan personelin tümü kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilmeli, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalıdır.
» Alışveriş sırasında müşteri ile 1 metreden daha uzak mesafede bulunulmalıdır. İşin özelliğine göre müşteri ile 1 metreden daha yakın temas olasılığı varsa, personelin (kasiyer, manav reyonu çalışanı vb.) tıbbi maske ve yüz koruyucu kullanması sağlanmalıdır.
» Yüz koruyucu %70’lik alkol ile silinerek tekrar kullanılabilir.
» Personel, mesainin başlangıcı/bitişi ve gün içinde ellerini su ve sabunla yıkaması konusunda uyarılmalıdır.
» Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalıdır. El hijyenini sağlamak için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
» Çalışan personel dinlenme alanlarında en az 1 metrelik sosyal mesafeyi korumalı ve maske takmayı sürdürmelidir. Yemek yerken ve dinlenirken Sağlık Bakanlığı Salgın Yönetimi ve Çalışma Rehberi’nde yer alan “İş Yeri ve Kurum/Kuruluşların Yemekhane ve Dinlenme Alanlarında Alınması Gereken Önlemler”e uyulmalıdır
» Yalancı güven hissi oluşturarak COVID-19 bulaşma riskini arttırabileceği için et ve et ürünleri, paketlenmemiş gıda maddeleri ve manav reyonunda çalışan personel haricindeki çalışanların eldiven kullanmaları, önerilmemektedir. Eldiven gıda dışındaki nesnelere değmemelidir. Gün boyunca her işlemden sonra eldiven çıkarılıp, el hijyeni sağlanmalıdır. Kullanılan eldiven kapaklı çöp kutusuna atılmalı, yeni bir eldiven takılmalıdır.
112 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI
20.4. Ortam Temizliği, Dezenfeksiyonu ve Havalandırma
» Market/Süpermarketler her gün su ve deterjanla düzenli olarak temizlik yapılmalıdır.
» Market/Süpermarketlerin özellikle sık dokunulan yüzeylerinin (kapı kolları, telefon ahizeleri, dolap yüzeyleri, masa yüzeyleri gibi) temizliğine dikkat edilmelidir. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılabilir. Klor bileşikleri yüzeylerde korozyon oluşturabilir. Dayanıklı yüzeyler için kullanılması önerilen bir dezenfektandır. Tuvalet dezenfeksiyonu için 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu (Sodyum hipoklorit Cas No: 7681-52-9) kullanılmalıdır.
» Klor bileşikleri ile temizlik yapılmasının uygun olmadığı yazar kasa, bilgisayar klavyeleri, telefon, POS cihazı ve diğer cihaz yüzeyleri %70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalıdır.
» Müşteriler ödeme terminalini kullanır ve dokunurlarsa hemen arkasından %70’lik alkol ile temizlenmelidir.
» Kasada bulunan ürün bantları günde en az 3 kez tek kullanımlık deterjanlı bez ile silinmelidir.
» Çalışma tezgâhları, raflar, ekipmanları ve aletleri düzenli olarak temizlenmeli, %70’lik alkol ile dezenfekte edilmelidir.
» Market arabaları ve sepetlerinin elle tutulan kısımları su ve deterjanlı bezle sık sık temizlenmelidir. Market arabaları ve sepetler gün sonunda deterjanla yıkanmalıdır.
» Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalıdır. Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp kapaklı çöp kutusuna atmalı ve ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalıdır.
» Market ve Süpermarketlerin kapı ve pencereleri açılarak sık havalandırılması sağlanmalıdır.
» Merkezi havalandırma sistemleri bulunan iş yerlerinin havalandırması doğal hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli, havalandırma sistemlerinin bakımı ve filtre değişimleri üretici firma önerileri doğrultusunda yapılmalıdır. Klimalar Sağlık Bakanlığı iklimlendirme rehberine göre kullanılmalıdır
TAM LİSTE İÇİN TIKLAYINIZ
