Faizsiz bir şekilde ev veya araba satın almak isteyen kişilerde ve bu alanda faaliyet yürüten şirketlerde son yıllarda ciddi bir artış yaşanırken bu firmalar tarafından ev sahibi olanda var mağdur olanda. Bu firmalar ile alakalı kanun teklifi meclise geldi.
Müşterilerine faizsiz araba veya ev alma imkânı sunan şirketlerin sayısında son yıllarda büyük ilgi görüyor. Emlak ve otomotiv pazarında milyarlarca Türk Lirası değerinde kazanç elde eden şirketler, sistemlerine dahil olan müşterilerin ödediği “katılım ücreti” ile kazanç elde ediyor. İçerisinde olduğumuz yıl itibariyle faizsiz araba ve ev sahibi yapan şirketlerin sayısı 40’a yaklaşmış durumda. Türkiye’deki toplam konut satışlarından elde edilen pay ise yüzde 15 seviyelerinde.
Şirketler, internet siteleri ve televizyon kanallarında yayınlanan reklamların yanı sıra şehirlerin en işlek caddelerindeki afişler ve peş peşe açtıkları ofislerle de dikkat çekiyor. Bankalardan kredi çekmek istemeyen ve faiz sistemine sıcak bakmayan kişiler bu şirketlere rağbet gösterenler arasında yer alıyor. Şirketler tarafından sisteme giren kişilere, bütçesine göre dilediği yerdeki evi ya da arabayı alabilme imkanı sağlayan finansman desteği sunuluyor. Karşılıklı olarak belirlenen tutar üzerinden ev ya da araba arayışı içerisine giriliyor. Kayıt aşamasında belirlenen fiyat sonrasında, ödenecek peşinat tutarı ve taksit sayısı belirleniyor. Daha sonrasında sisteme giren kişilerin borçlarına, alacağı evin ya da arabanın tutarına, ödeyeceği takside ve peşinata bakılarak gruplar oluşturuluyor ve sistem içerisinde 200 aya kadar ödemenin sürdüğü bekleyiş başlıyor.
BENİM BAŞIM YANDI
Gazete Duvar’ın haberine göre İnegöl’den bu sisteme dahil olan ve telefoncu dükkanı işleten 37 yaşındaki Mehmet Emin Sayar, babasının kendisine çalışıp bıraktığı ev gibi kendisi de iki çocuğu için aynı şeyi yapmak istiyor. Muhafazakar yaşantısı nedeniyle faiz sistemine yanaşmak istemeyen Sayar, bir arkadaşı aracılığıyla Fuzulevim’e başvuruyor. İki çocuğu için de 300’er bin liralık bir daire almak için sözleşme imzalıyor. Daha sonrasında iş yerinin basılmasına varan ev sahibi olma sürecini şu şekilde anlatıyor:
“Bana ne olursa olsun, herhangi bir ölüm-kalım durumunda komisyon ücretinin tamamını iade edeceklerini söylediler. Söyledikleri şeyin sözleşmede yazmadığını gördüğümde ofislerine gittim. Bana ‘Şirketin inisiyatifine bağlı olarak paralar kuruşu kuruşuna ödeniyor’ dediler. Söz uçar yazı kalır diyerek tarafıma söylediklerini sözleşmeye de yazmalarını istedim. Yapamayacaklarını belirttikleri an sistemden çıkma kararı aldım. Organizasyon bedelinin tamamını iade etmediler. 30 Kasım gecesi sikayetvar.com’a yazdım. Ertesi gün işyerime Fuzulevim’den iki kişi gelip, ‘Nasıl şikayet edersin’ diyerek bağırmaya başladı. İşyerinde kamera olmadığı için telefonumu çıkarıp kayıt almaya başladım. Gelen çalışanlara ‘Hani paranın tamamını ödeyecektiniz?’ diye sordum. ‘Hayır böyle bir şey demedik’ dediler. İşyerimde video kayıt aldığım için beni emniyete şikayet ettiler. Yaşadığım mağduriyeti Fuzulevim’in sosyal medya hesaplarına ve patronları Eyüp Akbal’ın hesaplarına yorum olarak yazmaya başladım. Daha sonrasında şikayet yorumlarımı silmem için İstanbul’dan arandım ve şirketin bütün hesaplarından engellendim. Şirket ile karşılıklı olarak birbirimizden şikayetçi olduk. Bankalardan çok bunları görür olduk. Benim canım yandı başkasının yanmasın”
‘32 YILDIR AYAKTA DURAN BU SEKTÖRE BUNDAN SONRA DA BİR ŞEY OLMAZ’
Sisteme dair yaşanan şikayetleri değerlendiren Katılımevim temsilcisi Özcan Arık’a göre yaşanan şikayetler, sisteme dahil olan müşterilerin sabırsız olmasından ve sadece kendilerini düşünmesinden kaynaklanıyor. Şirketlerinin tek kârının müşterilerden alınan katılım bedeli olduğunu belirten Arık, çekilişlerde ‘joker’ müşteri kullanıldığı iddialarının ise asılsız olduğunu belirtiyor ve şunları kaydediyor:
“Peşinat, teslimat tarihinin erkene çekilmesini sağlar. Çoğu müşteri, ödemelerini erteledikleri için otomatik olarak teslimat sürelerini de ertelemiş oluyor. Diğer firmaların aksine biz, sistemden çıkmaya karar veren müşterilerimize katılım bedellerini üç ay içerisinde geri ödüyoruz. Katılım bedeli, dükkanın kirası, giderleri ve çalışan maaşlarının kaynağıdır. Bankaların ödemelerin gecikmesi halinde uyguladıkları faizleri biz teslimatı erteleyerek uyguluyoruz. Devlete verdiğimiz 50 milyon liralık teminatımız ile herhangi bir kriz ve batma durumunda buradan müşterilerin mağduriyetlerinin giderilmesi sağlanacak. 32 yıldır ayakta duran bu sektöre bundan sonra da bir şey olmaz”
KANUN TEKLİFİ MECLİSE GELDİ
Sayıları son dönemlerde hızla artan, faizsiz konut ve taşıt edindirmeyle ilgili tasarruf finansman şirketlerinin denetim altına alınmasına ilişkin Kanun Teklifi AK Parti Grubu tarafından TBMM Başkanlığına sunuldu.
Teklif yürütme ve yürürlük maddeleri dahil toplam 23 maddeden oluşuyor.
DENETİM ESASLARI BELİRLENİYOR
Teklifle birlikte, kapalı bir mekanizma içinde müşterilerine finansman kullandırmak amacıyla aynı müşterilerden fon toplama esasına göre çalışan tasarruf finansman şirketlerine yönelik denetim esasları belirleniyor.
Finansal kiralama ve finansman şirketleri için ödenmiş sermaye şartı 50 milyon lira, tasarruf finansman şirketlerinin sermaye şartı ise 100 milyon lira olarak belirlendi. BDDK, ekonomik konjonktür ve enflasyona bağlı olarak asgari sermaye tutarını yeniden belirlemede yetkilendirildi.
Tasarruf finansman şirketleri; faktöring, finansal kiralama ve finansman şirketlerinin tabi olduğu para toplama yasağı kapsamında olmayacak. Ancak bunlar topladıkları paraları, ana faaliyet konuları dışında kullanamayacaklar. Yurt dışında konut veya taşıt alımlarını finansa edemeyecekler.
