Kütüphane müdürü Kenan Kahraman’ın İnegöl’ü anlattığı kitapta İnegöl’ün Kurtuluş dönemine geniş yer verildi.
Kütüphane müdürü Kenan Kahraman’ın İnegöl’ü anlattığı kitapta İnegöl’ün Kurtuluş dönemine geniş yer verildi. Sizler için İnegöl’ün Kurtuluşunun 95. Yılında kitabın önemli kısımlarını derledik.
YUNANLILARIN İŞGALİ
Bursa'daki Yunan İzmir kolordusu (3. Kolordu) 6 Ocak 1921'de saat 7'de Dinboz mevkiinde 3 koldan harekete geçti. İnegöl-Yenişehir hattında bulunan 24. Tümen, düşmanı oyalama görevini gereğince yapamadığı için İnegöl işgal edildi. İnegöl'de fazla oyalanmaya gerek kalmadığını anlayan Yunanlılar Bozöyük istikametine doğru hızla ilerlerler Garp cephesi komutanlığı tarafından geri çekilen 11. Tümen 7 Ocak 1921 akşamı İnönü’ye hareket eder.
24. Tümen hattına çekilirken Binbaşı Çolak İbrahim Bey, Emir Subayı İnegöllü Hüsnü Güven'in 25 kişilik bir süvari müfrezesi ile her halükarda düşmana zaiyat verdirmek, Kozören-Babasultan hattında Yunanı gözlemek, Mudanya limanındaki hareketleri 24.Tümene ve Batı cephesi komutanlığına bildirmek için görevlendirir. Bu süvari müfrezesinin karargâhı Merzukiye köyündedir. Kendilerine ithak eden bir miktar vatanseverle beraber gözetlemeyi sürdürmektedirler. Ayrıca 70 kişilik dervişbey çetesi, 36 kişilik Gürcü çetesi bu müfrezeye yakın destek vermektedir.
KÖYLERİ ATEŞE VERİRLER
Temmuz ayına kadar düşmana özellikle gece akınlarıyla kayıplar verdirilmeye çalışılır. Yunanlılar 10 Temmuz 1921'de 2 koldan ileri harekete geçerler. Yenişehir, Bilecik istikametinde 2. tümen, Aksu İnegöl Pazaryeri yolu ilede 3. tümenle ilerlerler. İnegöl kesiminde gözetleme ve örtme görevinde bulunan 3. Süvari tümenimiz daha önce aldığı direktife göre düşmanı geciktirmeye çalışarak Kınık boğazına doğru çekilir. 11 Temmuz 1921 günü Cerrah-Deydinler-Ortaköy yolu ile ilerleyen düşmanınsağ kolu, Teke deresi batısındaki Baldırköy batı sırtlarını ele geçirmiştir.
Akşama doğruTahtaköprü'ye de girerler. İnegöl etrafındaki köylerleKurşunlu’yu ateşe verip arkalarında acı ve gözyaşı bırakarak ilerlemeye davam ederler.
KURTULUŞ SAATLERİ
Kentimiz bir yılı aşkın düşman işgali altında inler. Nihayet 1922 yılının 1 Eylül sabahı bozguna uğrayan düşman, hızla geriye çekilmeye başlar. Mürettep süvari tümenimiz 6 Eylül 1922 Çarşamba günü saat 5’teMezit - Tahtaköprü yolu ile İnegöl'e hareket eder. 3. Kolordu komutanı Şükrü Naili Paşada aynı gün Çitli'ye gelir. Bütün köyler Yunanlılarca yakılmış, köprüler yıkılmıştır.
Türklerin birçoğu zulüm ve işkencelerle vahşice öldürülmüştür. 500-1500 TL vermeyenleri süngüden geçirmişler, son olarak Yiğitköyünden istedikleri parayı bulamayan muhtarla 5 köylüyü öldürüp gitmişlerdir. Saat 10.45'te keşif bölüğünden alınan raporda İnegöl'ün geri alındığını, Yunanlıların Bursa doğrultusunda çekildikleri belirtilir.
Keşif bölüğüne, hemen Kazancıya doğru ilerlemesi emri verilir. Tümen önünde Yarbay Abdurrahman Nazif Gürman olmak üzere, öğle vakti halkın coşkun karşılanmasıyla İnegöl'e girerler. Daha sonra da 3. Kolordu Komutanı Tuğgeneral Şükrü Naili Paşa İnegöl'e gelirler. Mürettep süvari tümenimiz bir süre İnegöl'de dinlenirler. 17.30'da İnegöl'den Bursa Şösesi üzerinden hareket ederek geceyi Akhisar köyünde geçirirler. Yunanlılar da Bursa doğusunda evvelce tahkim edilen Kazancı Bayırı mevziini tutarlar.
KAZANCI BAYIRI VURUŞMASI
7 Eylül 1922 sabahından itibaren 3. Kolordu, 1. Tümen ve Porsuk Müfrezesinin bir alayı ile Kazancı bayırı mevziine taarruz edilir. Birliklerimiz 9 Eylülde bulundukları yerde kalırlar. Gece yapılan gözetlemelerde düşmanın geri çekilme hazırlığı yaptığı gözlenir, aynı gece düşman mevzilerini terk eder.
10 Eylül 1992 günü sabahı 1.Kolordu birlikleri Bursa'ya girerler. Bursa’mızın kurtarılmasıyla da TBMM kürsüsü üzerindeki siyah örtüde kaldırılmış olur.
İNEGÖL 162 ŞEHİT VERMİŞ
Gerek resmi rakamlardan ve gerekse hayatta olan, gazilerimizden 162 şehit (Sebahattin Selek, Milli Mücadele adlı kitabında ise 149 şehit verildiğini belirtmektedir.) 58 gazi, 38 harp malûlü subay ve er, bu memleketin kurtarılması ve haremine düşmanın kirli elinin değmemesi için canı gibi bildikleri, sevdikleri vatanlarına kendilerini feda etmişlerdir. Her karışı şehit kanıyla sulanan bu kutsal toprakları bizlere emanet edenleri daima minnetle anmak en kutsal görevimizdir.
