Polikistik Over Sendromu’nda Beslenme

Polikistik Over Sendromu (PKOS) üreme çağındaki kadınların %5 ila 10’unda görülen endokrin bir bozukluktur. Merkezi sinir sistemi, hipofiz, overler ve adrenal bezler arası etkileşimlerin bozulması ile üretken yaşamın herhangi bir anında ortaya çıkabilen, kronik ilerleyen ve yaşam kalitesini negatif etkileyen karmaşık bir hastalıktır.
Hastalık aşırı tüylenme, menstrurasyon (adet) düzensizliği, gebe kalamama, abdominal obezite, yumurtalıklarda çok sayıda kist oluşumu ile karakterizedir. PKOS’lu kadınların çoğunda karın bölgesinde yağlanma, kilo vermede zorluk, aşırı karbonhidrat tüketimi ve hipoglisemik (düşük kan şekeri) dönemler yaşanabilmektedir. Ek olarak bu bireylerde insülin direnci, dislipidemi, hipertansiyon, diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar da sıklıkla görülmektedir.
PKOS’lu hastaların beslenme tedavisinde vücut ağırlığı kaybı ile kan şekerinin dengelenmesi, insülin direncinin azaltılması ve bununla birlikte androjen seviyelerinin azaltılması hedeflenmelidir. Obezite tek başına PKOS nedeni değilken, hastalığı oluşturmada önemli bir etkendir. Yapılan araştırmalar vücut ağırlığındaki %5-10 kadar kilo kaybının sağlanmasıyla erkeklik hormonları ve insülin direncinin azaldığını ve bazı hastalarda yumurtlamanın tekrar başladığını göstermektedir. Bu sebeplerden kişide uygun bir beslenme programı ve egzersiz rutini ile birlikte kilo kaybı sağlanmalıdır.
Öte yandan bu hastalara uygulanacak diyetin protein içeriğinin yüksek olması tokluk sağlarken insülin duyarlılığını artırmakta, üreme ve endokrin işlevlerini düzeltmektedir. Ancak diyette alınan yüksek protein karbonhidratların yerine kullanımını artırabileceğinden dikkatli ayarlanmalı, uzun süreli tercih edilmemelidir. Her öğünde glisemik indeksi düşük doğru karbonhidrat kullanımı, düşük yağlı besinlerin tüketimi, yüksek lif alımına ağırlık verilmelidir.
Bu beslenme alışkanlıklarına ek olarak 2-3 saat aralıklarla beslenilmeli bu sayede yeme ataklarının önüne geçilmelidir. Günde 30 dakikalık orta şiddetteki egzersizler de ayrıca kilo kontrolünde etkili olacaktır. PKOS’lu hastalarda doktor, diyetisyen, psikolog gibi profesyonellerin ekip çalışması ve kontrolleri ile bu kişiler takip edilmelidir. Sağlıcakla kalın.
Dyt. Gülşen EROĞLU