Göğüs Ağrısı: Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yolları

GÖĞÜS AĞRISI NEDİR?

göğüs ağrısı, genellikle göğsün ön kısmında, boyun ile karın üst kısmı arasındaki bölgede hissedilen ağrı, rahatsızlık, baskı, sıkışma, yanma, batma veya ezilme gibi çeşitli şekillerde tanımlanabilen bir histir. Bu ağrı bazen sırta, boyuna, çeneye, omuzlara veya kollara yayılabilir ve şiddeti hafif bir sızıdan dayanılmaz bir acıya kadar değişebilir.

Kalp, akciğerler, yemek borusu, kaslar, kaburgalar, sinirler veya psikolojik faktörler gibi pek çok farklı nedenden kaynaklanabilen göğüs ağrısı, bazı durumlarda kalp krizi gibi hayatı tehdit eden ciddi sağlık sorunlarının önemli bir belirtisi olabileceğinden mutlaka ciddiye alınması gereken bir semptomdur.

Göğüs ağrılarının hepsi acil veya tehlikeli bir duruma işaret etmez; pek çok ağrı, altında daha az ciddi nedenler yatan kas-iskelet sistemi sorunları, sindirim sistemi rahatsızlıkları veya psikolojik faktörlerden kaynaklanabilir. Örneğin, kaburga kıkırdağı iltihabı (kostokondrit) veya göğüs kaslarının zorlanması gibi durumlarda ağrı genellikle daha lokalizedir, parmakla bastırıldığında veya belirli hareketlerle (dönme, derin nefes alma) artar ve keskin ya da batıcı nitelikte olabilir. Mide ekşimesi veya reflü kaynaklı ağrı ise daha çok göğüs kemiği arkasında yanma şeklinde hissedilir ve yemeklerden sonra veya yatınca kötüleşebilir. Anksiyete veya panik atak sırasında yaşanan göğüs ağrısı da sıkışma hissi verse de genellikle çarpıntı, hızlı nefes alıp verme gibi diğer belirtilerle birliktedir ve altta yatan bir kalp hasarı yoktur. Bu tür ağrılar genellikle hayati tehlike taşımasa da, ağrının nedenini kesin olarak belirlemek ve ciddi durumları dışlamak için özellikle yeni başlayan, şiddetli veya endişe verici ağrılarda tıbbi değerlendirme yapılması her zaman en güvenli yaklaşımdır.

GÖĞÜS AĞRISI NEDEN OLUR?

göğüs ağrısı, boyun ile karın üst kısmı arasında kalan göğüs bölgesinde hissedilen her türlü ağrı, sızı veya rahatsızlık hissini tanımlayan geniş bir ifadedir. göğüs ağrısının kaynağı oldukça çeşitlidir ve her zaman ciddi bir soruna işaret etmez; basit bir kas incinmesi, mide rahatsızlığı veya anksiyete gibi çoğunlukla tehlikesiz durumlardan kaynaklanabileceği gibi, nadiren de olsa acil müdahale gerektiren kalp veya akciğer sorunları gibi daha ciddi nedenleri de olabilir.

Ağrının karakteri, yeri, yayılımı, tetikleyicileri ve eşlik eden diğer belirtiler, olası kaynağı hakkında ipuçları verse de, özellikle kalp kaynaklı ağrı ile göğüs kafesi (kas-iskelet sistemi) kaynaklı ağrıyı ayırt etmek bazen zor olabilir.

göğüs ağrısının yaygın nedenleri şu şekildedir:

• kalp krizi (Miyokard Enfarktüsü): Kalbi besleyen koroner atardamarlardan birinin aniden tıkanması sonucu kalp kasına yeterli kan ve oksijen gitmemesi durumudur. Bu durum, kalp kasında hasara yol açar ve genellikle göğsün ortasında veya sol tarafında başlayan, baskı, sıkışma, ağırlık veya ezilme hissi şeklinde şiddetli bir ağrıya neden olur. Ağrı sıklıkla kollara, çeneye, boyuna veya sırta yayılabilir ve genellikle nefes darlığı, soğuk terleme, bulantı gibi belirtiler eşlik eder. Dinlenmekle geçmeyen bu ağrı, acil tıbbi müdahale gerektiren hayati tehlike taşıyan bir durumdur.
• anjina Pektoris (Koroner Arter Hastalığına Bağlı Ağrı): Kalbi besleyen koroner atardamarların genellikle ateroskleroz (damar sertliği) nedeniyle daralması sonucu, kalbin özellikle efor veya stres gibi daha fazla oksijene ihtiyaç duyduğu durumlarda yeterli kanı alamamasıyla ortaya çıkan göğüs ağrısıdır. Ağrı, kalp krizindekine benzer şekilde baskı, sıkışma veya yanma hissi şeklinde olabilir ve benzer bölgelere yayılabilir. Ancak anjina ağrısı genellikle tetikleyici faktör (efor, stres vb.) ortadan kalktığında veya dinlenmekle ya da dil altı nitrogliserin ilacıyla birkaç dakika içinde geçer. Tekrarlayan anjina, altta yatan kalp hastalığının bir işareti olup tedavi gerektirir.
• kostokondrit (Kaburga Kıkırdağı İltihabı): Kaburgaları göğüs kemiğine (sternum) bağlayan kıkırdakların iltihaplanması durumudur. Genellikle göğüs kemiğinin yan taraflarında, belirli bir noktada keskin veya batıcı tarzda bir ağrıya neden olur. Bu ağrı, derin nefes almakla, öksürmekle, belirli hareketlerle veya iltihaplı bölgeye bastırmakla artar. Genellikle zararsız bir durum olsa da, ağrının şiddeti endişe verici olabilir ve kalp ağrısıyla karışabilir.
• Gastroözofageal reflü Hastalığı (GÖRH - Reflü): Mide içeriğinin (asit ve sindirim sıvıları) yemek borusuna geri kaçması durumudur. Bu durum, yemek borusunun iç yüzeyini tahriş ederek genellikle 'mide yanması' olarak da bilinen, göğüs kemiğinin arkasında yanma hissine neden olur. Ağrı bazen sırta veya boğaza yayılabilir, özellikle yemeklerden sonra, öne eğilince veya yatınca kötüleşebilir. Ağızda ekşi veya acı bir tat, yutma güçlüğü gibi belirtiler de eşlik edebilir. Kronik reflü, göğüs ağrısının sık görülen nedenlerinden biridir.
• panik atak / Anksiyete Bozuklukları: Yoğun korku veya endişe atağı olan panik atak sırasında veya genel anksiyete durumlarında, vücudun 'savaş ya da kaç' tepkisi aktive olabilir. Bu durum, kalp hızında artış, hızlı nefes alıp verme, kas gerginliği gibi fizyolojik değişikliklere yol açarak göğüste sıkışma, baskı hissi veya ağrıya neden olabilir. Bu belirtiler sıklıkla nefes darlığı, çarpıntı, terleme, titreme ve baş dönmesi ile birlikte görülür ve kişi kalp krizi geçirdiğini düşünebilir. Ağrı genellikle atak geçince veya kişi sakinleşince azalır.
• Plörezi (Plevrit - Akciğer Zarı İltihabı): Akciğerleri saran ve göğüs boşluğunun içini kaplayan çift katlı zar olan plevranın iltihaplanmasıdır. Bu iltihap, zarların birbiri üzerinde sürtünmesine neden olarak genellikle nefes alıp vermekle, öksürmekle veya hapşırmakla şiddetlenen keskin, batıcı bir göğüs ağrısına yol açar. Ağrı genellikle tek taraflıdır ve altta yatan nedene (enfeksiyon, otoimmün hastalık vb.) bağlı olarak ateş veya öksürük gibi başka belirtiler de görülebilir.
• pulmoner emboli (Akciğere Pıhtı Atması): Genellikle bacaklardaki derin venlerde oluşan bir kan pıhtısının (tromboz) koparak kan dolaşımıyla akciğer atardamarlarından birini tıkaması durumudur. Bu tıkanıklık, akciğer dokusuna kan akışını engeller ve ani başlayan, genellikle keskin ve nefes almakla kötüleşen göğüs ağrısına, nefes darlığına, hızlı soluk alıp vermeye, öksürüğe (bazen kanlı balgam) ve çarpıntıya neden olabilir. pulmoner emboli, potansiyel olarak hayatı tehdit eden acil bir durumdur.
• Kas Gerilmesi veya Zorlanması (Göğüs Duvarı Kasları): Göğüs duvarındaki kasların ani bir hareket, ağır kaldırma, aşırı egzersiz veya travma sonucu gerilmesi, yırtılması veya zorlanmasıdır. Bu durum, genellikle etkilenen kasın bulunduğu bölgede lokalize, sızlayıcı veya keskin bir ağrıya neden olur. Ağrı, belirli hareketlerle, öksürmekle veya derin nefes almakla artabilir ve kasın üzerine bastırmakla hassasiyet hissedilebilir.
• Zona Hastalığı (Herpes Zoster): Daha önce suçiçeği geçirmiş kişilerde, bu hastalığa neden olan virüsün (Varisella Zoster) sinir köklerinde uykuya daldıktan yıllar sonra yeniden aktifleşmesiyle ortaya çıkar. Virüs, belirli bir sinir yolu boyunca ilerleyerek genellikle vücudun tek tarafında, bant şeklinde bir alanda ağrıya neden olur. Göğüs bölgesindeki sinirler etkilendiğinde, ağrı genellikle yanıcı, batıcı veya sızlayıcı tarzdadır ve birkaç gün sonra aynı bölgede içi su dolu kabarcıklar şeklinde döküntü ortaya çıkar. Ağrı, döküntüden önce başlayabilir ve bazen döküntü iyileştikten sonra da devam edebilir (postherpetik nevralji).

SOL GÖĞÜS AĞRISI NEDEN OLUR?

Göğsün sol tarafında ağrı yaşayan kişilerin en büyük korkusu kalp krizi ya da kalp damar tıkanıklığı yaşama ihtimalleridir. Sol göğüs ağrısına neden olan en önemli sorunlardan biri koroner arterlerin daralması nedeniyle kalbe giden oksijen içerikli kanın yetersiz kalmasıdır. Bu durum ise anjina pektoris veya kalp krizine neden olabilir. Öte yandan sol göğüs ağrısının tek nedeni kalple ilgili sorunlar değildir. Sol göğüs ağrısına sebep olan diğer nedenler arasında pnömoni veya plörezi gibi solunum sistemi hastalıkları, reflü benzeri sindirim sistemi problemleri, kas ve iskelet sisteminde gelişen sorunlar ve hatta anksiyete bulunabilir. Bu nedenle sol göğüs ağrısı yaşayan kişilerin ihmal etmeden hekime görünmeleri elzemdir.

SAĞ GÖĞÜS AĞRISI NEDEN OLUR?

Sağ göğüste ağrı genellikle kalp sorunlarının dışında başka sebeplerden kaynaklanır. Sağ göğüste ağrı oluşmasına neden olan sorunlar arasında pulmoner emboli veya pnömoni gibi akciğer rahatsızlıkları bulunabilir. Aynı şekilde sindirim sisteminde yaşanan sağlık sorunları da sağ göğüs ağrısına neden olabilir. Sindirim sistemi kaynaklı sağ göğüs ağrısına yol açan etkenler arasında safra kesesi iltihabı veya ülser bulunur. Diğer nedenler arasında kas-iskelet sisteminde yaşanan sorunlar, kaburgalarda oluşan kırık ya da çatlak gibi travmalar, interkostal nöralji bulunur. reflü hastalığı gibi gastroözofageal sağlık sorunları da benzer belirtilere yol açabilir. Bu nedenle, sağ göğüs bölgesinde görülen ağrıların teşhisi ve tedavisi için hekime görünmek gerekir.

GÖĞSÜN TAM ORTASINDA AĞRI NEDEN OLUR?

Göğsün tam ortasında ağrı, farklı birçok nedenden kaynaklanabilir. Göğsün tam ortasında gelişen ağrının arkasında fiziksel ya da psikolojik etkenler bulunabilir.

• Göğüs ortasındaki ağrının nedenlerinden biri kalp ile ilgili sorunlardır.
• kalp krizi ve benzeri ciddi durumlar, göğsün tam ortasında ağrı ve baskı hissine neden olabilir. Bu noktada göğsün tam ortasında yaşanan her göğüs ağrısı kalp nedenli değildir.
• Göğsün tam ortasında ağrıya neden olabilecek sorunlar arasında öne çıkan nedenlerden bir diğeri ise gastroözofageal reflü hastalığıdır. Gastroözofageal reflü sindirim sistemi ile ilgili bir rahatsızlıktır ve göğsün ortasında ağrıya neden olabilir. Gastroözofageal reflü, mide asidinin yemek borusuna geri kaçmasıyla yaşanır. Bunun sonucunda da göğüs bölgesinde yanma hissi ve göğsün tam ortasında ağrı gelişebilir.

PSİKOLOJİK GÖĞÜS AĞRISI

Yüksek anksiyete ve panik atak gibi psikolojik sağlık sorunları stres artışına neden olarak vücudumuzda bazı değişikliklere neden olur ve bu değişimler göğüs ağrısı hissine yol açabilir. Bu tip göğüs ağrısına psikolojik göğüs ağrısı denilir.

GÖĞÜS AĞRISINA NEDEN OLAN SORUNLAR NASIL TEŞHİS EDİLİR?

göğüs ağrısı nedenlerinin teşhisi için öncelikle doktorunuz sizden yakınmalarınızı dinler. Yaptığı fiziksel muayenenin ardından göğüs ağrısına neyin neden olduğunu tam olarak anlamak ve bazı sorunları elemine etmek için bazı testlerin yapılmasını ister.

• Bu testler arasında öncelikle EKG (elektrokardiyogram) yer alır.
• EKG ile birlikte doktorunuz belirli enzimlerin seviyelerini görmek amacıyla kan tahlili yapılmasını ister. Bu değerlerin sonuçları kalpteki olası hasarın seviyesi hakkında doktorunuza bilgi verir.
• Göğüs röntgeni ise temel olarak akciğerlerin ve etrafındaki diğer dokuların durumunun tespit edilmesinde kullanılır.
• İhtiyaç duyulması halinde stres testleri, ekokardiyografi ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme araçlarından yararlanılır. Bu testler sayesinde yaşanan sorunun kökeni tespit edilir ve bu soruna uygun olarak tedavi yöntemleri planlanır.

GÖĞÜS AĞRISI NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Yukarıda anlattığımız yöntemler kullanılarak göğüs ağrısına neden olan sorunun tespit edilmesinin ardından tedavi aşamasına geçilir. Altta yatan farklı nedenler için farklı tedavi yöntemleri tercih edilir.

• göğüs ağrısı kalp kaynaklıysa bazen acil müdahale gerekebilir. Acil müdahalede sıklıkla damar tıkanıklığını gidermek ve kalp krizi yaşanıyorsa kalbin daha fazla hasar almasını önlemek için kan pıhtılarını çözen ilaçların kullanımı tercih edilir. Gerekiyorsa anjiyografi, stent takılması yoluna gidilebilir. Bazı durumlarda bypas ameliyatı gerekebilir. Daha uzun vadeli tedaviler arasında statinler, beta blokerler kullanılabilir.
• Sindirim sistemi kökenli ağrılarda proton pompa inhibitörleri ve antiasitler gibi ilaçların kullanımı tercih edilebilir.
• Ağrının nedeni kas ve iskelet sistemi ile ilgiliyse fizik tedavi, ağrı kesiciler ve kas gevşeticiler reçete edilebilir.
• Psikolojik nedenlerden kaynaklanan göğüs ağrısı için,