Altılı Masa, Anayasa değişikliği önerisini 'Şimdi Demokrasi Zamanı' sloganıyla açıkladı. Tasarıya göre partili cumhurbaşkanlığı dönemi sona erecek. Anayasaya özgürlükçü bir anlayış kazandırılacak. Meclis güçlü, yargı bağımsız, yürütme istikrarlı olacak. Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem'de yeni hükümet kurulmadan mevcut hükümet düşürülemeyecek. Parti kapatma zorlaştırılacak. Hayvan hakları Anayasaya girecek. Kadına şiddetten suçlu bulunanlar milletvekili olamayacak.
Altı muhalefet partisinin Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem anayasa değişikliği önerisi tamamlandı.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu ve Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal'ın bir araya geldiği altılı masa; Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Anayasa Değişikliği Önerisi tanıtım toplantısı, Ankara'da yapıldı.
ALTI LİDER SALONA BİRLİKTE GELDİ
'Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem' kapsamında hazırlamam anayasa değişikliği çalışmasının toplantı salonuna altı siyasi partinin lideri yan yana yürüyerek geldi.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Yeneroğlu, Demokrat Parti Genel Başkan Yardımcısı Serhan Yücel, Gelecek Partisi Genel Başkan Yardımcısı Serap Yazıcı, İyi Parti Genel Başkan Yardımcısı Uğur Poyraz ve Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Bülent Kaya, anayasa taslağını açıkladı.
84 MADDE 9 BAŞLIKTA DEĞİŞİKLİK
Kürsüye gelen CHP'li Erkek, "Demokrasinin asli gereği olan çoğulculuk ve uzlaşma ilkeleri doğrultusunda, toplumun tüm kesimleri ile müzakere ettikten sonra seçimlerin hemen ardından TBMM'ye sunacağız" dedi. Erkek'in açıklamalarından satır başları şu şekilde:
"Yasama, yürütme, yargı, temel hak ve özgürlükler, kamu yönetimi başlıkları altında belirlediğimiz ilkeleri 84 madde içeriği ve 9 başlıkta yaptığımız değişiklikle anayasal güvenceye kavuşturmayı hedefliyoruz.
Güçlendirilmiş Parlamenter Sistemle Gazi Meclisi bugün yaşadığı ağır vesayetten kurtaracağız. Yargıyı vesayetten kurtaracağız. Yargının üzerindeki siyasi tahakküme son vereceğiz. Yargının kurucu unsuru savunmayı ve baroları ilk kez anayasal güvenceye kavuşturacağız. Seçilmiş yerel yöneticilerin yargı kararı olmadan görevlerinden uzaklaştırılmalarına son vereceğiz.
Basını, sivil toplum örgütlerini, düzenleyici ve denetleyici kurumları vesayetten kurtaracağız. Cumhuriyetimiz ikinci yüzyılına adım atarken bu topraklara eşitliği, özgürlüğü, adaleti hep birlikte getireceğiz.
Önümüzdeki ilk seçimde demokrasi kazanacak ve Altılı Masa'nın ortak cumhurbaşkanı adayı 13'üncü cumhurbaşkanı olacaktır."
"SEÇİM BARAJI YÜZDE 3"
Daha sonra kürsüye DEVA Partili Yeneroğlu çıktı. Yeneroğlu "Yasama bölümünde hazırladığımız değişiklik önerilerini 5 başlıkta açıklayabiliriz" diyerek seçim barajının yüzde 3'e düşürüleceğini söyledi. Yeneroğlu, şunları ifade etti:
"Dokunulmazlıkların kaldırılması için üye salt çoğunluğunu gerekli kılacağız. Kanun yapım süreçlerini demokratikleştireceğiz. Cumhurbaşkanı milletlerarası sözleşmeden gece yarısı tek başına çıkma kararı veremeyecek. Cumhurbaşkanının kanunları veto etmesine son vereceğiz. Hükümet, başbakan ve bakanlar hakkında gensoru verme hakkını tesis edeceğiz."
'CUMHURBAŞKANI PARTİ ÜYESİ OLAMAYACAK'
Demokrat Partili Serhan Yücel, yeni düzenlemeyle Cumhurbaşkanının parti üyesi olamayacağını belirterek, şunları söyledi: "Cumhurbaşkanı en çok milletvekiline sahip partiye iktidarı kurma görevi verecek. Başbakan ve bakanlarla ilgili Meclis soruşturması açılabilecek. Hükümetin düşürülmesi salt çoğunluk ile yapılacak ve yapıcı güven oyu aranacak. Uzlaşma sağlanmadan mevcut hükümet düşemeyecek. Olağanüstü hal döneminin keyfilik yaratmaması için KHK çıkarma yetkisine son verilmiştir."
"SAVUNMA MAKAMINA ANAYASAL BİR STATÜ KAZANDIRMIŞTIR'
Komisyonun Gelecek Partili Üyesi, Genel Başkan Yardımcısı Prof Dr. Serap Yazıcı, hazırladıkları taslakla gerçek bir hukuk devletini inşa edebilmek için önemli yenilikleri vaat ettiklerini söyledi. "Önerimiz, savunma makamına anayasal bir statü kazandırmıştır" diyen Yazıcı, Hakimler için Hakimler Kurulu, savcılar için Savcılar Kurulu'nu oluşturacaklarını ifade ederek yargı alanına dair atacakları adımları sıraladı.
PARTİ KAPATMA DAVALARINDA MECLİS ONAYI
Komisyonun İYİ Partili Üyesi, İYİ Parti Genel Sekreteri Uğur Poyraz, siyasi partiler hakkında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının kapatma davası açabilmesini TBMM'nin iznine bağladıklarını belirterek şunları ifade etti:
"Düşünce, kanaat ve ifade hürriyetini tek bir maddede düzenliyoruz. Hiç kimsenin düşüncelerinden ötürü ayrımcılığa tabi tutulamayacağını anayasal ilke olarak belirliyoruz. Bu değişiklik sonucunda ifade hürriyeti, çoğulcu bir demokrasinin gerektirdiği ölçüde genişlemiş olacaktır. Kamuoyunun özgürce oluşmasını ve medyada çoğulculuğun sağlanmasını Devlete bir ödev olarak yükleyerek basın hürriyeti üzerindeki keyfi uygulamalara son veriyoruz. Toplumun haber alma hakkını koruma ve kamuoyunun serbestçe oluşmasını sağlama amacıyla kişiler ve siyasi partilerin kamu tüzel kişilerinin elindeki kitle haberleşme ve yayım araçlarından hakkaniyet ve adalet ilkesine uygun olarak yararlanma hakkına sahip olduğunu anayasal ilke olarak düzenliyoruz.
Demokratik hayatın vazgeçilmez unsuru olan siyasi partiler hakkında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının kapatma davası açabilmesini TBMM'nin iznine bağlıyoruz."
'YÖK KALDIRILACAK'
Yerel yöneticilerin İçişleri Bakanlığı tarafından görevden uzaklaştırılma uygulamasına son verdiklerini söyleyen Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Bülent Kaya, şöyle devam etti:
"Bu durumdaki geçici olarak görevden uzaklaştırmaya ilişkin tedbir kararlarının kamu yararı bulunması şartıyla İçişleri Bakanının talebi üzerine Danıştay tarafından bir ay süre ile verilebileceğini, bu kararın ayda bir Danıştay tarafından gözden geçirilmesini ve nihai olarak bu kararın 6 ayı geçmemesini öngörüyoruz. Merkezi idarenin mahalli idareler üzerindeki idari vesayet yetkisinin amacını Anayasada sınırlı olarak sayarak mahalli idarelerin yetkisini artırıyoruz.
Yükseköğretimde özgür ve çoğulcu bir sistem oluşturarak Üniversitelerin bilimsel özerkliklerinin yanında, idari ve mali özerkliklerini de anayasal güvence altına almak, Yükseköğretim Kurulu'nu kaldırarak yerine yetkileri koordinasyon görevi ile sınırlandırılmış, üyelerinin ise demokratik meşruiyet esasına dayanılarak seçildiği üniversiteler arası bir kurul tesis etmek amacı ile Anayasanın 130 ve 131. maddelerinde değişiklik öngördük."
ADAY KİM OLACAK?
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu 2023'teki Cumhurbaşkanı adayına ilişkin, "Seçeceğiniz cumhurbaşkanı adayı egosunun esiri olmayacak. Bir imzayla her şey oluyor, nereden çıktı bu güçlendirilmiş parlamenter sistem' derse olmaz. Yine 6'lı masayı çalıştıracak olan, temel bazlı kararları beraber alma sözü verecek birisi olması lazım" dedi.
